Bez sołtysów władzom gminy trudno byłoby utrzymywać stały kontakt z mieszkańcami, prowadzić konsultacje społeczne w sprawie ważnych lokalnych inwestycji. Sołectwa pełnią w gminach wiejskich tę samą rolę, co w miastach rady osiedlowe, czyli tzw. samorządy pomocnicze.

Uprawnienia sołtysów są większe niż radnych osiedlowych, dysponują oni własnym funduszem, więc niektóre miasta próbowały dokonać zmiany administracyjnych: w miejsce osiedlowych samorządów powołać sołectwa. Tak było w Krakowie, także w Jarocinie. Sprawa ta budziła wątpliwości, trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten orzekł, że w gminach miejskich można powoływać sołectwa, ale tylko tam, gdzie obszar jest typowo wiejski, np. na przedmieściach. Wykluczone jest to natomiast w centrach miast.

Funkcję sołtysów coraz częściej pełnią osoby młode, bez doświadczenia w takiej działalności. Nie wszyscy znają uwarunkowania prawne dotyczące ich pracy społecznej. Z myślą o nich Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych z Rokietnicy zorganizowało szkolenie. Na tym terenie działa 10 sołectw. Dzięki informacjom przekazanym przez mecenasa Macieja Kiełbusa sołtysi dowiedzieli się, jaki jest ich status, jak wiele w każdym przypadku zależy od rady gminy, jakie są uprawnienia sołtysów i rad sołeckich, w jaki sposób dokonuje się wyboru.

– Przepisy dotyczące tych problemów są rozproszone, nie występują w jednym akcie prawnym. Zdecydowaliśmy się zorganizować to szkolenie, by sprawniej współpracowało nam się z sołtysami. Zapewniają nam oni kontakt z mieszkańcami, których trzeba informować o planowanych działaniach, przeprowadzać konsultacje – mówi Bogdan Małecki, prezes PUK Rokietnica.

– Choćbyśmy nie wiem jak bardzo próbowali być blisko naszych mieszkańców, nigdy nie będziemy równie blisko, jak sołtysi. Stałe kontakty są nam niezbędne. Musi poznać opinię obywateli w sprawie projektowanych inwestycji drogowych, komunikacyjnych, zmiany numeracji na ulicach. Chcąc dobrze współpracować z nami i właściwie pełnić swą rolę wobec mieszkańców sołtysi muszą znać swój prawny status. Właśnie dlatego zorganizowane zostało to szkolenie – podkreśla Bartosz Derech, wójt Rokietnicy.

Szkolenie pełniło też funkcję integracyjną. Powołani w tym roku sołtysi poznali plany władz gminy na najbliższy rok, zostali poinformowani o kształcie gminnego budżetu, spotkali się z osobami odpowiadającymi za rokietnickie instytucje.