No i wreszcie się doczekałem! Pyry mają swoje imiona. Dla wielu zjadaczy ziemniaka ważne jest tylko to jak smakuje. Co więcej idąc do sklepu kupujemy ziemniaki, ser żółty, ser biały. Dla Irlandczyka czy Brytyjczyka będzie ważne co z tych ziemniaków można zrobić, Holender, Francuz czy Szwajcar idzie po goude, radamer, ementaler, a Włoch po ricottę, mascarpone czy mozzarelę. I tym się zdecydowanie różnimy od innych nacji.

Gdy ruszał program telewizyjny kuchnia.tv trafiłem na jeden z filmów brytyjskich poświęcony ziemniakom. Przeprowadzono tam dokładną wiwisekcję ziemniaka od jego składu po gatunki i do czego dany rodzaj pyrki można wykorzystać. Otworzyły mi się szeroko usta, a jak prowadzący powiedział, że mogę pójść do pierwszego lepszego marketu i wybrać właśnie ten potrzebny gatunek ogarnął mnie pusty śmiech. Wyobraziłem sobie, jak wchodzę do marketu i pytam Panią o ziemniaki x, a Pani odpowiada tam są w worku ziemniaki. Jakie ? Bezgatunkowe – jadalne! Przypomniałem sobie sytuację jak szukałem majonez określonej firmy, bo jego smak mi najbardziej odpowiadał, ekspedientka w sklepie podała mi majonez innej firny mówiąc autorytatywnie: majonez to majonez!

No i tak zrezygnowany, że generalnie można kupić tylko ziemniaki marki ziemniaki, ucieszyłem się niezmiernie kiedy w tym roku na Ogólnopolskim Festiwalu Dobrego Smaku w Poznaniu zobaczyłem stoisko z pyrkami, które miały swoje imiona. No i co z tego, kiedy moja radość trwała cztery dni. Festiwal się zwinął, a w sklepie tylko pyrki.

Przyszły jesienne coraz dłuższe wieczory. Siedziałem przed telewizorem i nagle widzę Roberta Makłowicza w dynamicznym biegu jak James Bond. Potem skok z mostu na stertę ziemniaków i Łowca Smaku pokazuje mi, że w Tesco można kupić pięć gatunków ziemniaków. Podskoczyłem niemal, jak Makłowicz i sprawdziłem. Tak drodzy smakosze sieć handlowa z brytyjskim rodowodem otworzyła przed nami wrota do pyrkowego raju. Powiem szczerze, że mało jest dla mnie istotne, że smakosz, podróżnik dziennikarz Robert Makłowicz jest twarzą tych produktów oraz innych jak łosoś, mąka, cukier, kaczka.  Ważne, ze wreszcie nie będę czuł się jak głupek, kiedy jakiś pan z telewizora powie mi, że do sałatki ma użyć takich, to a takich ziemniaków i kupię je w markecie.

Ziemniaki w pięciu odmianach to część gamy produktów sygnowanych przez słynnego podróżnika. Ale dlaczego właśnie ziemniaki?

– To produkt, który na co dzień gości na polskich stołach, a mimo to nie wszyscy wiemy, jakie niesie bogactwo smaków­ ­­- mówi Katarzyna Starke-Zarańska, menedżer działu komunikacji marketingowej Tesco. – A sekretem wspaniałych dań z ziemniaków są właśnie ich odmiany – odpowiednio dobrane do potraw. I to właśnie chcemy pokazać naszym klientom – że smak to więcej niż tylko dania, a przepisy kulinarne to więcej niż tylko lista zakupów. Kampania będzie szczególnie silna w internecie – na stronie tesco.pl, gdzie codziennie będą pojawiać się nowe przepisy, konkursy i inspiracje kulinarne, ale też historie związane z kuchnią, produktami i regionami, z których pochodzą. No i brawo dla marketu, którego nie obawiam się wymienić nazwy, bowiem Tesco jest absolutnym pionierem!

Wyróżniamy tysiące odmian na świecie, a w Polsce mamy ich ponad sto. Tesco jako pierwsze w Polsce wprowadza linię ziemniaków z podziałem na odmiany.

Typy kulinarne ziemniaków:

Typ kulinarny A – zwany jest sałatkowym. Należą do niego odmiany twarde, zwięzłe, nierozgotowujące się. Są doskonałe na sałatki ziemniaczane oraz do gotowania w łupinach. Miąższ nie pęka podczas gotowania, jest twardy, wilgotny, drobnoziarnisty. Obrane zaś nadają się do smażenia w głębokim tłuszczu oraz na placki ziemniaczane.

Typ kulinarny B – ogólnoużytkowy, średniozwięzły. Odmiany należące do tego typu mają największe zastosowanie w kuchni; przeważają także w ofercie handlowej. Charakteryzują się dość zwięzłą konsystencją, lekko wilgotnym i mączystym miąższem o delikatnej strukturze ziaren skrobi. Podczas gotowania nieznacznie pękają. Są polecane do gotowania w całości, sporządzania zup i naturalnego purre, do smażenia, na placki, babki ziemniaczane, kartacze, frytki.

Typ kulinarny C – mączysty. Obejmuje odmiany o większej zawartości suchej masy i skrobi, przeznaczone do sporządzania puree, placków ziemniaczanych, pyz, pieczenia, aromatycznych zup, kremów, do wypieku ciast, pączków. Odmiany typu C, nazwane inaczej sypkimi, są suche o szorstkiej strukturze ziaren skrobi, stąd łatwo rozgotowują się podczas gotowania.

Typ kulinarny D – bardzo mączysty. Ze względu na suchy i szorstki miąższ, bezwzględnie rozgotowujący się. Odmiany zaklasyfikowane do tego typu nie mają większego zastosowania kulinarnego.

5 odmian dostępnych w sklepach Tesco i przepisy na potrawy

Augusta – typ kulinarny BC. Odmiana o konsystencji lekko mączystej, bulwy z tendencją do rozpadania się po ugotowaniu. Bardzo dobra jakość kulinarna. Bulwy okrągło-owalne, kolor miąższu jasnożółty, skórka gładka z charakterystycznymi różowo-czerwonymi oczkami.

Przydatność konsumpcyjna: puree, placki, frytki, kopytka, do pieczenia, do zagęszczania zup

Rosti czyli szwajcarskie placki z ziemniaków

Sposób przyrządzania: Ziemniaki obierz i zetrzyj na tarce na grubych oczkach. Zagotuj osoloną wodę (ok. 1,5 l). Jak tylko zawrze, włóż tarte ziemniaki i gotuj przez 3-4 minuty. Nie przejmuj się tym, że woda bardzo zgęstnieje od skrobi. Następnie przecedź ziemniaki przez sitko i wyłóż do miski. Do ciepłych ziemniaków dodaj masło, przypraw solą i pieprzem oraz świeżo pociętą natką. Ziemniaki wymieszaj.

Na patelnię teflonową wyłóż płasko tarte ziemniaki i dociśnij łyżką. Brzegi również powinny być dociśnięte. Smaż placek ziemniaczany powoli; jak tylko się dobrze zrumieni pod spodem, przewróć na drugą stronę.

W tym czasie natnij pomidory na krzyż i zalej wrzątkiem. Jak tylko skóra się wywinie, wyjmij pomidory i schłódź pod zimną wodą. Obierz ze skóry i pokrój w plasterki.

Gotowy placek ziemniaczany przełóż na talerz i równo poukładaj na nim plasterki szynki, pomidora i sera gouda. Wstaw do piekarnika. Jak tylko ser się dobrze zrumieni, danie jest gotowe. Przed podaniem posyp wierzch posiekanym szczypiorkiem.

Jelly – typ kulinarny B – ogólnoużytkowy. Bardzo smaczna odmiana o niewielkiej skłonności do rozgotowywania się, miąższ po ugotowaniu pozostaje dość zwięzły. Bulwy owalne, kolor miąższu żółty, skórka gładka.

Przydatność konsumpcyjna: wszystkie potrawy, odmiana ogólnoużytkowa. Polecana na frytki.

Domowe krokiety ziemniaczane z szynką wędzoną

Sposób przyrządzania: Ziemniaki obierz ze skórki, jeśli są bardzo zabrudzone warto najpierw je umyć, a dopiero potem obierać. Duże ziemniaki przekrój na mniejsze kawałki, aby szybciej się ugotowały. Wstaw ziemniaki do garnka z wodą, posól i gotuj do pełnej miękkości.

W tym czasie pokrój szynkę w drobną kostkę. Obierz cebulę i pokrój w podobnej wielkości kostkę. Ugotowane ziemniaki odcedź z wody i zgnieć jeszcze gorące tłuczkiem lub praską do ziemniaków. Wsyp obie mąki oraz dodaj jajko i posiekaną szynkę oraz cebulę.

Suszoną natkę pietruszki od razu dodaj do ciepłych ziemniaków. Dzięki temperaturze aromat z suszonych liści będzie intensywniejszy. Przypraw całość solą i pieprzem. Wymieszaj dokładnie na gładką, zwartą masę.

W garnku do smażenia rozgrzej olej roślinny. Za pomocą łyżki nabieraj małe porcje ciasta ziemniaczanego i palcem wskazującym zrzucaj masę na gorący olej. Kształt będzie nieregularny i taki powinien być. Krokiety smaż partiami, aby nie wychłodzić oleju.

Gdy porcja osiągnie jasnobrązowy kolor, krokiety są gotowe. Przełóż na kuchenny ręcznik papierowy, aby odsączyć je z tłuszczu. Krokiety ułóż na półmisku i posyp dekoracyjnie drobno krojonym szczypiorkiem.

Vineta – typ kulinarny AB – o cechach sałatkowych i ogólnoużytkowych. Odmiana o konsystencji zwięzłej po ugotowaniu, z delikatną skłonnością do rozgotowywania się. Bardzo dobre walory smakowe. Odmiana bardzo popularna w Polsce, nr 1 pod względem areału uprawy. Bulwy okrągło-owalne, kolor miąższu jasnożółty, skórka szorstka. Odmiana popularna i rozpoznawalna na rynku tradycyjnym.

Przydatność konsumpcyjna: sałatki, zupy, do gotowania w całości lub pokrojone w plasterki lub kostkę.

 Zapiekanka ziemniaczano-paprykowa

Sposób przyrządzania: Umyj ziemniaki i włóż do garnka z osoloną wodą. Zagotuj, a następnie gotuj przez ok. 10 min. Po tym czasie wyciągnij ziemniaki z wody i odstaw. W czasie, kiedy ziemniaki będą stygły, paprykę pokrój na kawałki, a fetę połam na cząstki.

Na spód naczynia żaroodpornego wylej pomidory i posyp połową fety. Pokrój przestudzone ziemniaki na plastry grubości ok. 4 mm i ułóż je wraz z kawałkami papryki na sosie pomidorowym. Na wierzchu posyp resztą fety. Całość skrop oliwą, lekko oprósz solą i tymiankiem. Wstaw do piekarnika nagrzanego do temp. 190° na 20–25 min.

Tak przygotowaną zapiekankę można podać jako samodzielne danie wegetariańskie lub jako dodatek warzywny do innych potraw, np. mięsnych.

Gala – typ kulinarny B – ogólnoużytkowy. Bardzo smaczna odmiana o niewielkiej skłonności do rozgotowywania się, miąższ po ugotowaniu pozostaje dość zwięzły. Bulwy okrągło-owalne, kolor miąższu żółty, skórka z delikatną siateczką.

Przydatność konsumpcyjna: wszystkie potrawy, odmiana ogólnoużytkowa.

Omlet ziemniaczany z zielonym groszkiem, serem, kiełkami, ze szczypiorkiem

Składniki: duża garść kiełków soi, 1 cebula, 1 ząbek czosnku, 1/2 czerwonej papryki, 1 duży ugotowany ziemniak, 25 g świeżego zielonego groszku lub z puszki, 25 g kukurydzy z puszki, 2 jajka, 3 łyżki startego sera żółtego np edamski, 2 łyżki szczypioru, kila łyżek oliwy do smażenia, przyprawy: sól i piperz

Sposób przyrządzania: Jajka dokładnie roztrzep, dodaj kiełki, tarty ser, posiekany szczypior, sól i pieprz. Ziemniaki ugotuj naparze w łupinkach, obierz i pokrój w plasterki. Paprykę umyj i pokój w kostkę. Cebulę obierz, umyj i pokrój w plasterki. Następnie zeszklij na średnim ogniu na rozgrzanej oliwie. Dodaj paprykę i ziemniaki. Wszystko podsmaż ok. 5 min, stale mieszając. Na koniec dodaj groszek i kukurydzę oraz rozgnieciony czosnek. Całość wymieszaj i dodaj olej. Kiedy olej zacznie skwierczeć, wlej jajka i energicznie wszystko wymieszaj. Następnie zmniejsz ogień i smaż ok. 4 min – nie mieszaj.

Omlet przełóż na talerz, odwracając go na drugą stronę. Patelnię oczyść z resztek ze smażenia, dolej 1 łyżkę oliwy, rozgrzej i przełóż placek z powrotem na patelnię przysmażonym spodem do góry, smaż 3 minuty. Omlet przełóż na blachę wyłożoną pergaminem i wstaw jeszcze do nagrzanego piekarnika do 200° na ok. 8–10 min, aby jajka w środku dobrze się ścięły. Przełóż na talerz i pokrój w trójkąty, podawaj z ulubionymi sosami i sałatkami.

Agata – typ kulinarny AB – o cechach sałatkowych i ogólnoużytkowych. Bulwy tej odmiany są owalne, po ugotowaniu zwięzłe. Kolor miąższu jasnożółty. Odmiana o charakterystycznej żółtej, bardzo gładkiej skórce.

Przydatność konsumpcyjna: sałatki, zupy, do gotowania w całości lub pokrojone w plasterki lub kostki.

Ziemniaczana sałatka z cebulą i jajkiem

Składniki: 400 g średnich ziemniaków, 150 g cebuli, 4 jajka, 100 ml majonezu, 1 łyżka musztardy, przyprawy: sól, pieprz

Sposób przyrządzania: Ziemniaki umyj i ugotuj w łupinach do miękkości (ok. 20 min w zależności od wielkości ziemniaków). Jajka ugotuj na twardo. W drobną kostkę pokrój cebulę, ugotowane i obrane ziemniaki oraz obrane jaja. Dodaj majonez, musztardę, sól i pieprz. Całość dokładnie wymieszaj.

Mamy wreszcie więc w czym wybierać, Ja w najbliższy weekend pobiegnę po Agatę i zrobię lekko już zapomnianą sałatkę fotoreportera. Co to takiego? Prosta, ale równie pyszna sałatka ziemniaczana typu niemieckiego. A dlaczego fotoreportera? A no dlatego, że kiedyś do redakcji kolega pstryk przyniósł sałatkę autorstwa jego żony. Nie miała nazwy, a była smaczna więc ochrzciłem ją sałatką fotoreportera. A o to jej przepis:

Sałatka fotreportera

Ugotowane ziemniaki pokroić w cienkie plastry ( jeśli ziemniaki są duże przekroić plastry na pół). Dodać pokrojony w kostkę ser zółty (taki jaki lubimy). Dodać 2, a może trzy, a jak ktoś lubi to nawet 4 ząbki czosnku drobno posiekane oraz tymianek (najlepiej świeży, ale może być też suszony). Całość doprawić solą i pieprzem. Wymieszać z oliwą extra vergine. I zjeść samoistnie, albo do peklowanej golonki.

Całą masę przepisów można znaleźć na stronie tesco.pl . Myślę że wielu domowych szefów kuchni spróbuje zrobić swoje ziemniaczane przepisy z odpowiednimi odmianami ziemniaków, co nada im nowego smakowego blasku.

Juliusz Podolski

Przepisy i zdjęcia tesco.pl