Uczniowie gimnazjów i liceów często poszukują możliwości dorobienia do kieszonkowego. Dużym zainteresowaniem cieszy się praca dla nieletnich w sklepie, jednak czy jest ona legalna? Czy można być kasjerem, nie mając 18 lat? Sprawdźmy, co na ten temat mówią przepisy.

Czy nieletni mogą pracować w sklepie? 

W okresie wakacyjnym dużym zainteresowaniem cieszą się oferty pracy: kasjer. Poznań jest jednym z dużych, turystycznych miast, w których nietrudno o znalezienie zatrudnienia na tym stanowisku – zarówno sezonowego, jak i stałego.

Wśród osób, które szukają pracy na wakacje, można wyróżnić m.in. studentów oraz uczniów. W przypadku tych pierwszych zatrudnienie w sklepie jest jak najbardziej możliwe, co jednak z niepełnoletnimi uczniami? Czy można być kasjerem, nie mając 18 lat? Odpowiadając bardzo ogólnie: tak, jest to możliwe, jednak nie w każdym przypadku. Trzeba spełnić kilka podstawowych warunków.

Niepełnoletni pracownik: kasjer

Chcąc określić, na jakich zasadach możliwa jest praca dla nieletnich w sklepie, należy zaznaczyć, że pracodawcy mogą legalnie zatrudniać osoby, które ukończyły 15 lat. Młodzież mająca co najmniej 15 i mniej niż 18 lat to inaczej pracownicy młodociani. Żeby móc znaleźć zatrudnienie, muszą oni co najmniej ukończyć ośmioletnią szkołę podstawową. Kolejnym określonym w polskich przepisach warunkiem jest posiadanie świadectwa lekarskiego, które pozwala im na podjęcie pracy – nie może ona stanowić zagrożenia dla zdrowia młodocianego pracownika.

Nastolatkowie, którzy nie mają jeszcze 15 lat, choć ukończyli szkołę podstawową, mogą odbyć przyuczenie w ramach przygotowania zawodowego (na podstawie umowy o naukę zawodu). Legalne zatrudnienie na zasadach dla młodocianych, mogą podjąć, jeżeli ukończyli szkołę podstawową i w danym roku kalendarzowym skończą 15 lat. Oznacza to, że dorobić do kieszonkowego jako kasjer może co najmniej 15-letni absolwent szkoły podstawowej.

Praca dla nieletnich w sklepie – najważniejsze przepisy

Według przepisów osoba chcąca zostać kasjerem w Poznaniu, która nie ukończyła jeszcze 18 lat, może zajmować to stanowisko. Pracodawca musi jednak zadbać o to, by wykonywała ona jedynie lekkie prace.

Szczegółowe zasady dotyczące zakresu obowiązków niepełnoletniego pracownika (kasjera) określa inspektor pracy wraz z lekarzem medycyny pracy. Pracodawca chcący zatrudnić młodocianego kasjera powinien opracować wykaz prac lekkich, które zamierza mu zlecić. Osoba nieletnia nie powinna np. nosić ciężkiego towaru. Wykaz prac lekkich musi zostać zatwierdzony przez inspektora pracy. W większości przypadków zawarcie umowy przez osobę nieletnią wymaga zgody rodziców albo opiekunów prawnych, jednak jeśli ukończyła ona już 17 lat, może podpisać umowę o pracę bez ich zgody.

Do obowiązków przedsiębiorcy należy również zapewnienie młodocianemu pracownikowi opieki oraz pomocy w przystosowaniu się do wykonywania zawodu. Pracodawca musi prowadzić ewidencję zatrudnionych przez siebie nieletnich, a tym, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, przysługują ubezpieczenia społeczne na standardowych zasadach.

Praca dla nieletnich w sklepie: warunki

Choć odpowiedź na pytanie, czy nieletni mogą pracować w sklepie, jest twierdząca, pracodawca musi nie tylko zapewnić im lekką pracę, ale i odpowiednie warunki. Pracodawca może wypowiedzieć młodocianemu pracownikowi umowę o pracę tylko wtedy, gdy ten niewłaściwie wykonywał swoje obowiązki lub nie dokształcał się, gdy zamyka firmę lub w wyniku wprowadzanych w niej zmian nie może już zapewniać uczniowi przygotowania zawodowego albo wtedy, gdy pracownik nieletni będzie nieprzydatny do pracy, do której jest przyuczany.

Co więcej, nieletni może pracować maksymalnie 6 godzin na dobę do 16. roku życia i 8 godzin na dobę do 18. roku życia. Jeśli pracuje on przez więcej niż 4,5 godziny w ciągu doby, musi mieć co najmniej 30-minutową przerwę w ramach czasu pracy. Osoba niepełnoletnia nie może pracować w godzinach między 22:00 a 6:00. Musi mieć także zapewnione co najmniej 14 godzin przerwy między kolejnymi dniami w pracy (wliczając porę nocną) oraz nieprzerwane 48 godzin przerwy w ciągu tygodnia (w tym niedziela).