Na różnych etapach działalności firmy przedsiębiorcy mogą zastanawiać się, ile warte jest przedsiębiorstwo, które zbudowali. Aby poznać odpowiedź na to pytanie, konieczne jest uwzględnienie wielu czynników. O jakich danych mowa? Jak przebiega wycena firm?
Majątek a wartość rynkowa przedsiębiorstwa
Wycena wartości firmy często błędnie jest utożsamiana z wartością posiadanego przez nią majątku. Przedsiębiorcy zakładają, że stworzony przez nich biznes jest wart tyle, ile przez czas działania na rynku zgromadził on składników majątkowych. Tymczasem dla działalności operacyjnej nie wszystkie składniki majątkowe mają takie same znaczenie – przy sprzedaży firmy niektóre z nich są mniej istotne. Pominąć nie można z kolei uzyskanych wyników finansowych. Majątkowe metody wyceny (np. metoda skorygowanych aktywów netto czy wartości likwidacyjnej) stosuje się m.in. wówczas, gdy podmiot gospodarczy kończy swoje funkcjonowanie na rynku.
Jak inaczej można sprawdzić, ile przedsiębiorca może zarobić, planując sprzedaż swojego biznesu? Rzeczoznawcy często stosują podejście dochodowe (np. wyceniają firmę metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych), które polega na prognozie, ile biznes jest w stanie przynieść dochodów w danym okresie. Stosowanie tych metod jest dość skomplikowane, a to dlatego, że konieczne jest przyjęcie odpowiednich założeń i ujęcie przepływu środków w każdej strefie prowadzonego biznesu, np. z transakcji dotyczących własnych produktów czy usług. Wśród metod wycen wskazać trzeba także na metody porównawcze, które opierają się na zastosowaniu odpowiednich mnożników porównawczych i zbadaniu struktury kapitałów.
Wartościami materialnymi wycenianej spółki są też aktywa (obrotowe, trwałe), nakłady na inwestycje czy lokalizacja przedsiębiorstwa. Lekceważyć nie można również kapitału, raz własnego, a dwa obcego. Wszystkie te dane należy uwzględnić, przeprowadzając wycenę. Właśnie dlatego wycenę należy zacząć od określenia celu. Ta zasada obowiązuje też przy ustalaniu wartości udziałów. Więcej na ten temat można przeczytać w artykule: „Wycena przedsiębiorstwa – co wpływa na wartość firmy?”.
Zasoby unikalne, czyli wartości niematerialne
Dla funkcjonowania podmiotu gospodarczego znaczenie mają nie tylko składniki majątkowe, ale również wartości niematerialne. Wycena firmy musi zatem je uwzględniać. Składniki niematerialne także przyczyniają się do generowania zysku. Przykład? Rozpoznawalna marka (logo, znak towarowy) może zachęcić konsumenta do sięgnięcia po wyrób danej spółki. Inaczej mówiąc, klient może podjąć decyzję (np. kupując na stronie internetowej) nie tylko na podstawie jakości produktu, ale również tego, że jest on rozpoznawalny wśród otoczenia.
Do wartości niematerialnych, które powinny zostać uwzględnione w procesie szacowania wartości spółki, zaliczyć należy wiedzę i umiejętności pracowników. Pozyskanie przez dany podmiot gospodarczy grupy specjalistów oznacza, że może on w krótkim czasie zwiększyć skalę prowadzonej działalności i zdobyć przewagę konkurencyjną. Jeżeli w firmie pracują wykwalifikowani eksperci, najpewniej będzie się ona dalej rozwijać. Nie bez przyczyny mówi się, że to właśnie zasoby ludzkie są fundamentem każdej działalności.
Określając wartość firmy, wycena nie może pomijać także relacji z klientami i branży, w jakiej firma działa. Istotne są prowadzone przez spółki działania marketingowo-reklamowe czy ich reputacja. Znaczenie mają również kontakty branżowe. Podmiot gospodarczy, który rzeczoznawca ma wycenić, nie działa w próżni, ale w warunkach rynkowych – jest otoczony innymi spółkami oferującymi podobne produkty czy usługi. Założenia poczynione, aby poznać wartość prowadzonej działalności gospodarczej, muszą uwzględniać ten aspekt.
Jak przedsiębiorca może poznać, ile warta jest jego firma?
Przedsiębiorca, który zbudował firmę, niekoniecznie jest w stanie bezstronnie i rzetelnie określić, ile jest ona w rzeczywistości warta. Najczęściej nie ma on obiektywnego spojrzenia na prowadzoną działalność. Z jednej strony jest on związany z biznesem emocjonalnie, z drugiej może mu brakować wiedzy o tym, jakie czynniki będą istotne (np. dla banku czy potencjalnego inwestora), a jakie mają znaczenie marginalne. Wreszcie może on zdecydować się na niewłaściwą metodę, a wybór podejścia ma wpływ na efekt – cena spółki może być zaniżona lub zawyżona. Właśnie dlatego samodzielna wycena posiadanej spółki to nienajlepsze rozwiązanie.
Aby poznać odpowiedź na pytanie, ile wart jest biznes, najlepiej skorzystać z pomocy eksperta. Oszacowania wartości podmiotów gospodarczych podejmują się rzeczoznawcy majątkowi. Po zapoznaniu się z dokumentacją (np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), specjalista przygotuje rzetelny i obiektywny raport. Zostanie on następnie przedstawiony właścicielowi podmiotu gospodarczego.
Przeprowadzenie wyceny firm przez rzeczoznawcę ma tę zaletę, że jest to opinia merytoryczna, bezstronna i respektowana przez wiele podmiotów. W efekcie właściciel przedsiębiorstwa lub upoważnione przez niego osoby mogą posługiwać się taką wyceną w kontaktach np. z bankiem czy administracja publiczną. Warto przy tym dodać, że rzeczoznawcy doskonale zdają sobie sprawę z tego, iż w tym przypadku liczy się czas – najlepsze kancelarie rzeczoznawców są w stanie zagwarantować krótki termin realizacji.
