Do grupy bukowskich Znaczków Turystycznych dołącza kolejny – Kościół Świętego Krzyża w Buku. Wybór tego zabytku chyba nikogo nie dziwi. To niewątpliwie lokalna „perełka”, nie każdy ma w swojej gminie drewniany kościół – do tego tak dobrze zachowany!

Trochę historii

Świątynia została wzniesiona w 1760 r. z fundacji wojewodzica poznańskiego Wiktora Raczyńskiego z Wojnowic. Zastąpiła istniejący tu wcześniej kościół św. Wojciecha, wzmiankowany po raz pierwszy w przekazie dotyczącym pożaru z 1515 r. Obecny kościół jest trzecim z kolei wzniesionym na tym pagórku. Wykonany z drewna modrzewiowego, o konstrukcji szkieletowej, oszalowany. Jest architektoniczną perełką w stylu barokowym. Powstał według oryginalnego projektu na planie krzyża greckiego, z przybudówkami w postaci zakrystii od strony zachodniej i kruchty od strony wschodniej. Góruje nad nim pseudokopuła zwieńczona ośmioboczną wieżyczką. Na jej szczycie umieszczono hełm z tzw. latarnią obitą blachą. Na podniebieniu wieżyczki widoczna z wnętrza kościoła rzeźba gołębicy i puttów aniołków. Strop świątyni podpiera osiem kolumn ustawionych na planie koła. Ciekawostką jest wykonane z łupku serce, które można dostrzec od strony wschodniej, na jednej ze ścian ośmiobocznej wieżyczki.

Do dziś zachowała się większość oryginalnego wyposażenia w stylu rokoko. Pierwotnie wnętrze było udekorowane bogatszą niż obecnie polichromią i utrzymane w jaśniejszej tonacji. Centralne miejsce zajmuje barokowy ołtarz, którego głównym elementem jest późnogotycki krucyfiks. Krzyż umieszczony jest na tle drewnianej, srebrzonej draperii otoczonej rzeźbami. Na samym jego szczycie widnieje figurka Boga Ojca. Wokół górnej części krzyża sześć aniołków, w połowie wysokości para aniołów unoszących się w chmurach, u stóp Chrystusa dwa kolejne putta. Po bokach rzeźby przedstawiające Maryję i św. Jana Ewangelistę, stojących pod krzyżem. Podstawę ołtarza przypomina skałę – zapewne Golgotę, na której ustawiono krzyż. Odnajdujemy na niej ciekawe detale takie jak: lwa, smoka, gołębicę, węże czy motywy roślinne. Uwagę zwraca misternie rzeźbione tabernakulum, wewnątrz którego kryje się obrotowy tron boży. Obok ołtarza głównego znajdują się jeszcze cztery ołtarze boczne. Do cennych elementów wystroju należą drewniana ambona w stylu rokoko, ustawiona w kruchcie kropielnica z piaskowca z XVI w. i drewniany chór ze zdobiącą go polichromią przedstawiającą chór anielski. We wnętrzu wieżyczki znajdują się wizerunki polskich świętych: Kazimierza, Wojciecha, Jadwigi Śląskiej i Stanisława. Na stropie widoczne są sceny związane z kultem św. Wojciecha. Ponadto możemy zobaczyć postacie czterech ewangelistów, świętych: Jana, Łukasza, Marka i Mateusza.