– Dziękuję i gratuluję prezydentowi i miastu Poznań, za to, że projekty dla tak ważnych obiektów, decydujących o obliczu, tożsamości i przyszłości miasta, powstają w drodze konkursów architektonicznych – podkreśla prof. Stelmach. – Konkursy sprawiają, że szansa na znalezienie czegoś unikalnego w skali Europy, a w tym wypadku nie wahałbym się powiedzieć – w skali świata – jest znacznie większa.

Składane w konkursie projekty obejmowały nie tylko sam budynek, ale i propozycje zagospodarowania przylegającego terenu, na którym ma powstać park. Musiały też uwzględniać historyczne sąsiedztwo nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego. Prawie hektarowa działka, na której ma ona powstać, znajduje się w sąsiedztwie Pomnika Armii Poznań, kościoła św. Wojciecha i Cmentarza Zasłużonych Wielkopolan oraz tuż obok poddawanej rewitalizacji Starej Rzeźni. Dla jurorów ważne więc było, jakie połączenia między tymi miejscami a nowym muzeum zaproponują projektanci oraz to, w jaki sposób wpiszą budynek w otoczenie, pozostawiając oś widokową na stojący w pobliżu gotycki kościół. Szukano koncepcji, która w najlepszy możliwy sposób rozwiąże kwestie przestrzenne, łącząc aspekty estetyczne i funkcjonalne.

– Powstanie Wielkopolskie to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii naszego miasta i regionu. To część naszej tożsamości, dziedzictwo, o które musimy dbać – podkreśla Jacek Jaśkowiak, prezydent miasta. – Nie miało jednak szczęścia do tego, co dziś nazywamy PR-em. Podczas okupacji udział w powstaniu wiązał się z bardzo przykrymi konsekwencjami, po wojnie również niewiele się o nim mówiło. Dlatego dziś zależy nam na tym, by pokazać mieszkańcom Poznania, województwa i całej Polski znaczenie Powstania Wielkopolskiego, podkreślić jego rangę w historii naszego państwa. Tak ważna tematyka zasługuje na godną oprawę. Nowoczesny budynek muzeum będzie kolejnym – po nowej siedzibie Teatru Muzycznego – obiektem, który może stać się architektoniczną wizytówką naszego miasta.

Na nowe Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 czekają nie tylko Wielkopolanie – obiekt budzi ogromne zainteresowanie w całej Polsce. Będzie ważnym obiektem Poznania – placówką o znaczeniu ogólnopolskim, która spełnia współczesne wymagania muzealników i turystów. Zaoferuje zwiedzającym atrakcyjną ofertę historyczną i bogaty program edukacyjny, ma też skupiać środowiska kultywujące pamięć o powstaniu, badaczy i analityków jego historii.

Zgodnie z założeniami 30 procent powierzchni nowego budynku – czyli aż do 3 tys. metrów kwadratowych – zajmie ekspozycja stała. Zespół specjalistów pracuje nad nią już od 2016 roku, konsultantami są historycy UAM. Dla porównania: obecne Muzeum Powstania Wielkopolskiego w budynku Odwachu na Starym Rynku ma zaledwie 340 metrów kwadratowych.

– Na nowej ekspozycji opowiemy o przyczynach, uwarunkowaniach, skutkach i formach przekazywania pamięci o Powstaniu Wielkopolskim – wyjaśnia Tomasz Łęcki, dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości. – Skoncentrujemy się na wyjaśnieniu fenomenu zwycięstwa przez pokazanie doświadczenia życia, pracy i samoorganizacji Polaków w Wielkopolsce pod zaborem pruskim. Ważne będzie zaprezentowanie zrywu zarówno w aspekcie militarnym, jak również w postawach obywatelskich, dojrzałości myśli politycznej i skuteczności dyplomatycznej. Pokażemy z jakim skutkiem Wielkopolanie już po swoim zwycięstwie włączyli się do walk o ukształtowanie granic Polski i jaki był wpływ tej dzielnicy na siłę gospodarczą i intelektualną odrodzonej RP. Na koniec zaprezentujemy późniejsze losy powstańców i kształtowanie się pamięci o powstaniu.