„Nie ma wojny sprawiedliwej, ale jest sprawiedliwe wojowanie.” Słowami św. Jana Pawła II podsumowano pierwsze spotkanie w ramach cyklu Poznańskie Debaty Społeczne, które odbyło się 1 grudnia w Pałacu Działyńskich w Poznaniu.
Odpowiedzi na pytanie debaty „Czy istnieje wojna sprawiedliwa?” szukali w dyskusji zaproszeni goście:
- ppłk Rafał Miernik – w ramach IV zmiany PKW Irak dowodził kompanią bojową w bazie Echo Ad Diwaniyah, uczestniczył w IX zmianie PKW Afganistan był dowódcą Zgrupowania Bojowego Alfa oraz dowódcą bazy FOB Ghazni,
- ppłk Mariusz Stolarczyk – kapelan II Skrzydła Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu,
- Tomasz Dostatni – teolog, publicysta.
Punktem wyjścia do rozważań było nauczanie Kościoła Katolickiego. O. Tomasz Dostatni wskazał na konieczność precyzji w nazewnictwie, gdyż Magisterium Kościoła definiuje warunki uprawnionego użycia siły, a nie warunki wojny. Zwrócono także uwagę, że pojęcie wojny sprawiedliwej ewaluowało w nauczaniu Kościoła. W dalszej dyskusji oparto się na stwierdzeniu późnych scholastyków, którzy uznali, że godziwe są tylko wojny obronne. Podkreślony został fakt, że współcześnie wojna i wprowadzenie broni nuklearnej, działania terrorystyczne oraz środki masowego rażenia naruszają punkty, o których jest mowa w nauczaniu Kościoła. Trzeba zawsze mieć na uwadze dylematy moralne konkretnego człowieka.
W trakcie spotkania rozwinięto temat motywacji żołnierzy. Przypominano, że często zarzuca się, że powodem wyjazdu na misję są dla młodych mężczyzn względy ekonomiczne. Ppłk Rafał Miernik wyjaśnił, że wpływa na to wiele innych czynników m.in. „chęć przeżycia przygody, obowiązek – czyli braterstwo broni – szczególna więź, która ich łączy.” I dodał: „Można zauważyć, że solidarność międzyludzka jest bardzo silna i jest powodem tego, ze chcą wspólnie uczestniczyć w kolejnej misji.”
Kapelan ks. ppłk Mariusz Stolarczyk wskazał na kwestie psychologiczne i dylematy moralne żołnierzy: „Praca kapelana na misji musi być połączona pracą psychologa”. Dużą trudnością dla młodych mężczyzn jest świadomość tego, że wyjeżdżając w celach humanitarnych, mają pomagać, budować i edukować a nieustannie są ostrzeliwani. Zwrócił uwagę, że polscy żołnierze są bardzo ostrożni w otwieraniu ognia i budzą zaufanie wśród mieszkańców: „W Afganistanie mieszkańcy często przychodzą do Polaków. Boją się Amerykanów, gdyż ci najpierw strzelaj, a potem pytają. Polski żołnierz sto razy się zastanowi, zanim pociągnie za spust – nad tym pracuje i Armia i kapelani”.
Na sali obecny był także Szef Katedry Historii Wojskowości – prof. nadzw. płk dr hab. płk Juliusz Tym. Zabierając głos podkreślił, że większość z prowadzonych misji to misje pokojowe, stabilizacyjne: „Z punktu widzenia prawa nie możemy powiedzieć, że żołnierze polscy uczestniczą
w działaniach wojennych.” Dodał także, że: „dziś żołnierz polski ma pewien „komfort”, gdyż
w dzisiejszych czasach zmienił się paradygmat zwycięstwa. Żołnierz nie ma zabijać, ale jest kimś kto niesie pomoc, ratownikiem, często występuje w roli policjanta”.
W drugiej części debaty publiczność miała okazję zadać pytania prelegentom. Puentą i jednocześnie odpowiedzią na pytanie debaty były słowa św. Jana Pawła II: „Nie ma wojny sprawiedliwej, ale jest sprawiedliwe wojowanie.”
Organizatorem debaty był Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej Archidiecezji Poznańskiej wraz z Klubem Inteligencji Katolickiej, Katolickim Stowarzyszeniem Młodzieży Archidiecezji Poznańskiej oraz Korporacją Akademicką Magna Polonia. Poznańskie Debaty Społeczne to kontynuacja organizowanych przez Akcję Katolicką wcześniejszych „Spotkań osób zaangażowanych w życie publiczne” oraz „Debat Poznańskich”. Celem inicjatywy jest stworzenie przestrzeni do debaty na ważne i aktualne tematy dotyczące Polski, naszego regionu – Poznania i Wielkopolski – oraz Kościoła. „Staramy się podejmować tematy które nie są oczywiste z punktu widzenia tego, co podejmowane jest w dyskusji publicznej, jako tematy istotne w naszym kraju, tematy zaniedbane, istotne z punktu widzenia ludzi, którzy starają się działać moralnie – powiedział Łukasz Ferchmin, prowadzący debatę.
Kolejne spotkanie w ramach cyklu odbędzie się w marcu 2015 roku.
