Po pierwsze… Krzysztof Pastor i „Moving Rooms”, przygotowana dla Het Nationale Ballet choreografia, która podbiła wiele tanecznych scen. Po drugie… Sol Leon i Paul Lightfoot, jeden z czołowych duetów choreograficznych naszych czasów, po raz pierwszy w Polsce. Po trzecie… Sol Leon i Paul Lightfoot i ich dwie najbardziej znane prace: „Shutters Shut” i „Subjcet to Change”. Po czwarte… Robert Bondara i jego pierwsza próba zmierzenia się z najbardziej rozpoznawalną kompozycją Ravela.
„4: Pastor / Leon & Lightfoot / Bondara” – wyrażona ruchem opowieść o budowaniu relacji
i przesuwaniu granic. Czterech wybitnych choreografów. Cztery wymiary współczesnego tańca
dopełnione muzyką Schnittkego, Góreckiego, Schuberta, Ravela i poezją Gertrudę Stein.
Spektakl, który jest wyprawą w głąb współczesnego świata – podróżą przez unikalne
i wyjątkowe doświadczenia twórców – nagłym olśnieniem różnorodnością – precyzją
i dynamiką. Bo taniec ma wiele wymiarów… Więcej niż 4.
„MOVING ROOMS” (2008)
muzyka: Alfred Schnittke – Concerto grosso I (Cadenza – Rondo – Postludio)
Henryk Mikołaj Górecki – Koncert na klawesyn i orkiestrę smyczkową op. 40
choreografia: Krzysztof Pastor
kostiumy: Olivier Haller
światła: Bert Dalhuysen
asystentka choreografa: Anita Kuskowska
Opowieść o emocjach zamkniętych w przestrzeni, której towarzyszy muzyka Schnittkego
i Góreckiego. Na tle wyrysowanych światłem figur geometrycznych toczy się walka człowieka
o swoje miejsce na świecie. Kim jest nasz przeciwnik i kto ustala reguły na szachownicy życia?
Choreografia „Moving Rooms”, powstała w 2008 roku dla Holenderskiego Baletu Narodowego,
natychmiast zachwyciła Amsterdam, a następnie publiczność w Stanach Zjednoczonych,
Czechach, Finlandii, Chinach i na Litwie. Była to jedna z pierwszych zagranicznych prac
Pastora, którą artysta przeniósł na scenę Teatru Wielkiego – Opery Narodowej. Sugestywność
choreografii podkreśla wirtuozeria techniczna i indywidualna ekspresja tancerzy, a dynamika
„Moving Rooms” zdaje się sugerować, że tylko w ruchu, w działaniu, jednostka może w pełni
pokazać charakter i mieć wpływ na świat. W finale tancerze wychodzą z mroku – jak odczytają
to widzowie?
„SHUTTERS SHUT” (2003)
choreografia do fragmentu wiersza Gertrudy Stein „If I told him: A completed portrait of Picasso”
(1923) przeczytanego przez autorkę
choreografia, scenografia i kostiumy: Sol Leon i Paul Lightfoot
światła: Tom Bevoort
asystenci choreografów: Chloe Albaret, Olivier Coelfard, Sarah Reynolds
Choreografia „Shutters Shut” jest oparta na wierszu Gertrudę Stein z 1923 roku „If I told him:
A completed portrait of Picasso”, będącym częścią trwającego przez dekady intertekstualnego
dialogu między artystką a Pablem Picassem. Koncepcja choreograficzna Leon i Lightfoota nie
tylko dopasowuje się do metrum wiersza podczas jego czytania, ale też wyraża, odzwierciedla
i uzupełnia słowa, tworząc w ten sposób specyficzny ruch i język pantomimy. Dwoje tancerzy
zachwyca synchronizacją ruchu: nie ma tu marginesu błędu, nie można ukryć braku precyzji,
nie ma możliwości skorygowania niedoskonałego kroku. „Shutters Shut” to nie tylko pokaz
precyzji wykonania, to również porywająca forma choreograficznej walki, podczas której –
sekunda po sekundzie – widz nie może oderwać wzroku od sceny, ponieważ pragnie się
przekonać, czy tancerze wyjdą z tej batalii bez szwanku.
„SUBJECT TO CHANGE” (2003)
muzyka: Franz Schubert – XIV Kwartet smyczkowy d-moll D 810 „Śmierć i dziewczyna”
część II: Andante eon moto (opr. Gustav Mahler)
choreografia, scenografia i kostiumy: Sol Leon i Paul Lightfoot
światła: Tom Bevoort
asystenci choreografów: Chloe Albaret, Olivier Coelfard
Tytuł baletu to słowa widniejące w rogu strony każdego harmonogramu, arkusza obsady
i dokumentu planu pracy, który jest drukowany w Nederlands Dans Theatre. Trzy słowa,
które przypominają., że rzeczywistość często mija się z oczekiwaniami, koryguje plany, więc
trzeba być gotowym na zmiany. Za „Subject to Change” stoi osobista historia Sol Leon i Paul
Lightfoota – podczas tworzenia choreografii artystów dotknęła tragedia: choroba ich przyjaciółki,
Ruth. Dramatyczna rzeczywistość siłą rzeczy zdeterminowała proces twórczy i kreatywność
artystów. Tworzenie choreografii było niemal procesem terapeutycznym, to w przestrzeni sali
prób znaleźli schronienie. Nikt na widowni nie wiedział, co dzieje się z przyjaciółką
choreografów, ale wszyscy w jakiś sposób zobaczyli to poprzez sztukę, zrozumieli dzięki mocy
tańca. Choreografia, która nie pozostawia widza obojętnym, prowokuje do szukania odpowiedzi
na najtrudniejsze pytania i wynosi wrażliwość odbiorców na zupełnie nowy poziom.
„BOLERO” (2024)
muzyka: Maurice Ravel
choreografia: Robert Bondara
światła: Wiktor Kuźma
asystentka ds. kostiumów: Chiara Ruaro
Jeden z najbardziej znanych utworów XX wieku, który – mimo klęski towarzyszącej
koncertowemu prawykonaniu – z impetem wdarł się w przestrzeń nie tylko sal filharmonii i stał
się niemal akademickim studium instrumentacji, ale też i skutecznie uwiódł popkulturę. Ostinato
werbla od początku utworu, oszczędna orkiestracja, dynamika konsekwentnie rozwijana
w kolejnych prezentacjach 18-taktowego tematu. W zasadzie prosty zamysł kompozytorski,
z nawiązaniem do folkloru hiszpańskiego i inspiracjami jazzem, jest jednym wielkim
crescendem. W nietypowej konstrukcji dzieła, uporczywie powtarzanym temacie i w
charakterystycznym rytmie Robert Bondara -jeden z najbardziej cenionych polskich
choreografów – znalazł źródło choreograficznej ekspresji. W jego ujęciu ani rytm, narastająca
dynamika czy repetytywność tematu, nie są gorsetem krępującym kreatywność, przeciwnie –
otwierają, zarówno przed choreografem, jak i tancerzami, przestrzeń, w której wypadkowa ich
wrażliwości tworzy spektakl niezwykły pod względem artystycznym.
WYKONAWCY
Balet i Orkiestra Teatru Wielkiego w Poznaniu
kierownictwo muzyczne: Marta Kluczyńska
asystentka dyrygentki: Agata Zając
sobota, 22.06.2024, godz. 19:00 PREMIERA niedziela, 23.06.2024, godz. 11:00 i godz. 18:00.
Fot. Hieronim Dymalski
