Dzisiaj rano zmarł Tadeusz Mazowiecki (ur. 18 kwietnia 1927 w Płocku, zm. 28 października 2013 w Warszawie) – ostatni premier PRL i pierwszy premier III Rzeczypospolitej (w latach 1989–1990); współtwórca i przewodniczący Unii Demokratycznej i Unii Wolności; poseł na Sejm PRL III, IV i V kadencji, poseł na Sejm RP I, II i III kadencji (w latach 1991–2001); od 2010 doradca Prezydenta RP ds. polityki krajowej i międzynarodowej. Kawaler Orderu Orła Białego.

Prezydent Poznania Ryszard Grobelny przesłał do redakcji „Naszego Głosu Poznańskiego” list:

„Dziękujemy Panu, Panie Tadeuszu”

„Był Honorowym Obywatelem Miasta Poznania. Bo nie bał się walczyć o nasz kraj. Nie bał się stawiać czoła trudnym wyzwaniom. Nie bał si ę zmian. Jak rzadko kto pięknie łączył doświadczenia przeszłości z myśleniem o przyszłości. Dzi ękujemy Panu, Panie Tadeuszu” – napisał Ryszard Grobelny.

W pierwszych w pełni demokratycznych wyborach do Sejmu w 1991, Tadeusz Mazowiecki zdobył w województwie poznańskim mandat poselski otrzymując 63 962 głosów, a kierowana przez niego partia Unia Demokratyczna uzyskała najwyższe poparcie w skali kraju wśród wszystkich komitetów wyborczych.

W 2009 roku wraz z Lechem Wałęsą otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Poznania.

TADEUSZ MAZOWIECKI

Urodził się 18 kwietnia 1927 roku w Płocku. W roku 1946 ukończył Liceum ogólnokształcące im. Marszałka St. Małachowskiego, potem studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1949-55 był działaczem Stowarzyszenia PAX, pracował w tygodnikach „Dziś i Jutro”, „Słowie Powszechnym”, „Wrocławskim Tygodniku Katolików”. W 1955 roku wykluczony z PAX- u, współzakładał warszawski Klub Inteligencji Katolickiej. W 1958 roku stanął na czele nowego miesięcznika „Więź”, w którym pracował aż do roku 1981, starając się, by pismo było otwarte na przemiany zachodzące w świecie, w tym i w Kościele katolickim. Od 1961 roku był posłem na Sejm, reprezentując Koło Posłów Znak. W Sejmie występował przeciwko postanowieniom ówczesnego rządu. Szczególnie odważne i pamiętne było wystąpienie dotyczące tzw. wydarzeń marcowych. Od 1976 roku aktywnie wspierał działania opozycjonistów. Należał do organizatorów Towarzystwa Kursów Naukowych. Opozycja demokratyczna miała w Mazowieckim znakomitego poplecznika, osobę budującą intelektualny wymiar „Solidarności”. Wspierał gdańskich robotników (Komisja Ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego), od 1981 roku był redaktorem naczelnym ogólnopolskiego „Tygodnika Solidarność”. Odegrał znaczącą rolę w tworzeniu „Solidarności”, upatrując w niej nie zarzewie romantycznego zrywu, ale narzędzie, dzięki któremu Polska wyzwoli się z sowieckiego jarzma. Po internowaniu w stanie wojennym wrócił do Warszawy. Nie przerwał pracy na rzecz związku, pisząc raporty o stanie państwa. Ostatecznie mediacje opozycji z PRL-owskimi władzami skończyły się rozmowami przy Okrągłym Stole. W jego dwóch komisjach zasiadał Mazowiecki. Po zwycięstwie w czerwcowych wyborach Komitetu Obywatelskiego (1989) Mazowiecki 24 sierpnia został powołany na urząd pierwszego w wolnej Polsce premiera rządu niekomunistycznego. Autor „grubej kreski” stworzył trudny rząd składający się z członków „Solidarności”, PZPR, ZSL, SD. W stosunkowo krótkim czasie przeprowadził podstawowe reformy (swobody obywatelskie, zmiana godła i konstytucji, plan Balcerowicza itd.). Zaistniały w 1990 roku tzw. „konflikt na górze” (spór z Lechem Wałęsą) doprowadził do przegranej Mazowieckiego w wyborach prezydenckich jesienią tego roku. W tym czasie utworzył Unię Demokratyczną, przekształconą później w Unię Wolności. Znany w Europie polityk i intelektualista zostaje w roku 1992 Wysłannikiem Specjalnym ONZ w Bośni i Hercegowinie ogarniętej wojną. Działa tam, zdobywając uznanie ludności cywilnej. W 1995 roku, poruszony głęboko obojętnością świata na popełniane na Bałkanach zbrodnie, o których donosił stosownym organizacjom, rezygnuje z funkcji. W 2005 roku był jednym z założycieli Partii Demokratycznej. Od 2010 roku jest doradcą Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego do spraw polityki wewnętrznej i międzynarodowej. Jest Mazowiecki dla Polski osobą o olbrzymich zasługach. Intelektualista inicjujący współdziałanie robotników z inteligencją – układ bardzo niebezpieczny dla PRL-owskiej władzy i, co się okazało, bardzo skuteczny w działaniu. Autorytet moralny, dla którego praca dla państwa musi być bezwzględnie przejrzysta. Znacząco wpłynął na losy Polski, w której po raz pierwszy od dziesięcioleci zaistniała demokracja. Pamiętny gest „Victorii” w wolnym Sejmie przeszedł do polskiej ikonografii społecznej. Doktorat honoris causa przyznały mu Uniwersytety w Leuven, Geniu, Giessen, Poitiers, Exeter, Warszawie, Tuluzie i Akademia Ekonomiczna w Katowicach

Odznaczeń i wyróżnień przyznano Mazowieckiemu bardzo wiele, między innymi: Order Orła Białego, Order Wielkiego Oficera Legii Honorowej, Order św. Grzegorza Wielkiego. Wyróżniali go Bośniacy, Niemcy, Włosi, Węgrzy. Otrzymał Złoty Medal Zasłużony Kulturze „Gloria Artis” i inne. 18 kwietnia 2012 roku w Warszawie uroczyście obchodzono 85. urodziny Premiera Mazowieckiego.

Jest honorowym obywatelem Poznania, Słubic i Gdańska. Jak sam powiedział 29 czerwca 2009 roku w Sali Renesansowej ratusza, odbierając tytuł: „Czuję się związany z Poznaniem wieloma ludźmi, nawet kilku z nich było w moim rządzie, a w latach 1991-97 dwukrotnie byłem posłem z tego terenu”. Poznańscy radni nadali tytuł Honorowego Obywatela premierowi Mazowieckiemu na sesji LIV w dniu 12 maja 2009 roku. Ten sam tytuł przyznano w tym roku także pierwszemu prezydentowi III RP Lechowi Wałęsie.