Redakcja „Naszego Głosu Poznańskiego” objęła patronatem III Akademickie Gorzkie Żale, których celem jest ukazanie na nowo piękna tego typowo polskiego nabożeństwa, aby to nabożeństwo nie stało się tylko koncertem znanych i cenionych muzyków, ale by ukazało na nowo fenomen polskiej pobożności pasyjnej. Kolejne nabożeństwo już w niedzielę.
„Gorzkie żale”, zbiór pieśni o Męce Pańskiej, śpiewane są obecnie we wszystkich kościołach w Polsce w niedziele Wielkiego Postu. To typowo polskie nabożeństwo. Powstało w Warszawie na przełomie XVII i XVIII wieku.
W kościele św. Krzyża w Warszawie po raz pierwszy odprawiano Gorzkie żale. Nie wiadomo kto jest autorem pieśni. Być może ks. Wawrzyniec Stanisław Benik, ze Zgromadzenia Księży Misjonarzy świętego Wincentego a’ Paulo, który w 1707 roku jako pierwszy ogłosił je drukiem. Tytuł wydanej przez niego książeczki był typowo barokowy: „Snopek Myrry z Ogroda Gethsemańskiego albo żałosne Gorzkiey Męki Syna Bożego […] rospamiętywanie”. Mirra to jeden z darów, jaki trzej królowie złożyli Bożemu Dzieciątku. Dar mirry był zapowiedzią męki i śmierci zbawczej Chrystusa.
Nazwa „Gorzkie żale” upowszechniła się później. Pochodzi oczywiście od pierwszych wyrazów pieśni: „Gorzkie żale przybywajcie, serca nasze przenikajcie”.
Rozważanie Męki Pańskiej ma naturalnie o wiele starszą tradycję. Na początku XVIII wieku wciąż odprawiano misteria pasyjne, mające swe korzenie w średniowieczu. Pobożność ludzi baroku, pełna emocji, charakteryzująca się osobistym przeżywaniem Męki Pańskiej, potrzebowała jednak nowych form nabożeństw. Takich, które nie tylko relacjonowałyby biblijne wydarzenia, ale też pozwalały ludziom łatwiej wyobrazić sobie to, co czuł Chrystus.
W XVIII wieku odprawianie „Gorzkich żalów” łączono zazwyczaj z wystawieniem Najświętszego Sakramentu, od którego rozpoczynano celebrację. Po odśpiewaniu trzech części „Gorzkich żalów” głoszono kazanie pasyjne.
Celem III Akademickich Gorzkich Żali jest ukazanie na nowo piękna tego typowo polskiego nabożeństwa. Naszą intencją jest to, aby to nabożeństwo nie stało się tylko koncertem znanych i cenionych muzyków, ale by ukazało na nowo fenomen polskiej pobożności pasyjnej. Podczas III edycji Akademickich Gorzkich Żali każdy wierny będzie mógł włączyć się w śpiew, gdyż linia melodyczna i tekst zostają tradycyjne. Jednocześnie dzięki zaangażowaniu tak wielu poznańskich muzyków mamy nadzieję, że tegoroczne aranżacje poruszą do głębi każdego.
III Akademickie Gorzkie Żale w wyjątkowo precyzyjny sposób wpisują się w duchowość franciszkańską. Św. Franciszek kładł nacisk na dwa istotne wydarzenia z życia Chrystusa: Boże Narodzenie oraz Mękę Jezusa na krzyżu. Nasze nabożeństwo pasyjne ukazuje franciszkańską miłość do Ukrzyżowanego. Franciszkański kościół klasztorny na Garbary staje się miejscem spotkania dwóch filarów duchowości biedaczyny z Asyżu. Słynny gigantyczny żłóbek mówiący o Bożym Narodzeniu w Wielkim Poście ustępuje miejsca dramatycznym wydarzeniom związanych z Męką Pańską.
Wykonawcy
Chór kameralny UAM, prof. AM Krzysztof Szydzisz
Prof. Krzysztof Szydzisz – chórmistrz, muzykolog, specjalista z zakresu emisji głosu, logopeda, menedżer kultury. Profesor Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, od 2004 roku kieruje tutejszym Zakładem Emisji Głosu, gdzie obok działalności naukowej i dydaktycznej regularnie organizuje ogólnokrajowe seminaria i warsztaty z udziałem cenionych specjalistów z zakresu emisji głosu i logopedii, prowadzenia zespołów wokalnych, tradycji i praktyk wykonawczych muzyki różnych epok. Konsultant wokalny polskich i zagranicznych zespołów chóralnych. Prowadzi kursy dla osób zawodowo posługujących się głosem m.in. nauczycieli, prawników. Zasiada w jury krajowych i międzynarodowych konkursów chóralnych (m.in. Legnica Cantat, Canti Veris Praga, IFAS Pardubice, Mundus Cantat – Sopot). Jest dyrektorem organizowanego od 1998 roku w Poznaniu Międzynarodowego Festiwalu Chórów Uniwersyteckich „Universitas Cantat” (www.cantat.amu.edu.pl).
Chór Kameralny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – jest zespołem autorskim Krzysztofa Szydzisza . Założył go w 1992 roku i od tego czasu nieprzerwanie nim kieruje, kształtując jego profil brzmieniowy i repertuarowy. Kameraliści poznańscy występowali na pięciu kontynentach, w ponad dwudziestu krajach. Wraz z zespołem zdobywał laury krajowych i międzynarodowych konkursów. Był kilkakrotnie wyróżniany jako osobowość artystyczna (m.in. nagrody dla najlepszego dyrygenta Międzynarodowego Festiwalu Pieśni Chóralnej w Międzyzdrojach, Ogólnopolskiego Konkursu Chórów „Legnica Cantat”, Międzynarodowego Konkursu Chóralnego w Busan, Korea Południowa).
Modern Sextet
Powstał z inicjatywy oboistki Dagmary Winowicz (studentki pierwszego roku Akademii Muzycznej w Poznaniu). W skład zespołu wchodzą nie tylko studenci, ale i wykładowcy. Zespół najczęściej wykonuje utwory z pierwszej połowy XX wieku czyli styl neoklasyczny i impresjonizm. Skład: : Natalia Chudzicka (flet), Dagmara Winnowicz (obój), Agnieszka Siemiankowska (fagot), Kuba Majda (klarnet), Mateusz Cendlak (waltornia), , Marcin Chenczke (kontrabas), Piotr Białas (fortepian).
Piotr Białas
Piotr Białas – pianista, absolwent Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu, w klasie profesor Anny Organiszczak. Swoje umiejętności doskonalił również podczas kursów mistrzowskich u Bogumiła Nowickiego, Haliny Czerny – Stefańskiej, Włodzimierza Obidowicza i Marii Szwajger – Kułakowskiej. Zainteresowania obejmują zarówno muzykę klasyczną jak i jazzową – pobierał nauki u Wojciecha Niedzieli. Obecnie prowadzi zespoły kameralne w Poznańskiej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej im. Mieczysława Karłowicza, jest akompaniatorem w Katedrze Instrumentów Dętych i Akordeonu oraz wykładowcą fortepianu w Zakładzie Jazzu i Muzyki Estradowej w poznańskiej Akademii Muzycznej. Koncertował w Czechach, Chorwacji, Niemczech, Luksemburgu i we Włoszech. Uczestniczył w realizacji płyty „Witold Friemann – visit portrait”, na której razem z puzonistą Maciejem Łakomym dokonali nagrania Koncertu na puzon basowy – fonograficzna prapremiera tego utworu. Wyróżniany jako akompaniator podczas wielu konkursów ogólnopolskich i międzynarodowych.
Zespół LIQUESCENTES
Zadebiutował w październiku 2004 roku w ramach Dominikańskiego Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej „Na dobry początek”. Specjalizuje się w wykonywaniu i propagowaniu chorału gregoriańskiego zarówno w ramach liturgii, jak i samodzielnych koncertów w kraju i za granicą. Od 2006 roku współpracuje z klasztorem oo. benedyktynów z Triors we Francji, stosując solesmeńską metodę wykonawczą. Zajmuje się również wykonywaniem najwcześniejszych kompozycji wielogłosowych: polifonii średniowiecznej i wczesnorenesansowej. Skład: Karolina Piotrowska-Sobczak, Ewa Domagała, Anna Kaczorowska, Anna Kamerys, Katarzyna Kubaszczyk, Agnieszka Łysakowska, Hanna Pych.
Michał Zator i Anna Braszak, Anna Rozińska
Michał Zator – Najprawdopodobniej jedyny harfista w Polsce i jeden z niewielu na świecie, który wykonuje na harfie autorski repertuar akompaniując sobie do śpiewu. Wielokrotnie zapraszany do współpracy przez polskie filharmonie. Półfinalista piątej edycji programu „Mam Talent”. W swoim repertuarze posiada kompozycje klasyczne i autorskie, inspirowane muzyką celtycką i literaturą fantasy. W pracy pomaga mu rzetelne wykształcenie otrzymane na Akademii Muzycznej w Poznaniu, którą ukończył z wyróżnieniem (w klasie prof. Katarzyny Staniewicz). Spotkanie z jego muzycznym światem zaliczyć trzeba na pewno do przeżyć wyjątkowych i niezapomnianych.
Adam Fulara
Adam Fulara – muzyk, kompozytor, gitarzysta posługujący się rzadko spotykaną techniką – tappingiem oburęcznym. Z wykształcenia magister informatyki. Uczeń Szkoły Muzycznej I Stopnia w Ostrzeszowie w klasie akordeonu (instrument dodatkowy – fortepian). Wyróżniony jako najlepszy instrumentalista na Ogólnopolskim Festiwalu Jazzowym w Sieradzu oraz na Guitar City 2005 Konkursie Mistrzowskim Gitarzystów Jazzowych – najbardziej prestiżowym polskim konkursie gitarowym. Do jego muzycznych aspiracji należą interpretacja utworów Bacha oraz improwizacja polifoniczna wywodząca się z tradycji jazzowej i w równym stopniu z muzyki Bacha (z naciskiem na wykorzystanie w trio), połączenie idei kompozycyjnych Bacha (modulacje, przetworzenia diatoniczne) z bebopem (dominanty, chromatyka oparta na changes).
Radosław Mateja
Radosław Mateja – urodził się w 1991 r. Obecnie jest studentem III roku kompozycji w klasie prof. Zbigniewa Kozuba na Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu. Studiuje również organy pod opieką prof. Elżbiety Karolak. W 2010 r. ukończył z wyróżnieniem POSM II st. W Poznaniu na ul. Solnej, gdzie spędził 12 lat – w szkole podstawowej oraz gimnazjum i liceum. Kompozycją interesował się już w gimnazjum, regularnie biorąc udział w szkolnych konkursach kompozytorskich, zdobywając III nagrodę w 2007 i 2009 r. oraz I w 2010 r. Jego największym osiągnięciem jest wyróżnienie na Transatlantyk Instant Composition Contest 2011 – międzynarodowym konkursie improwizacji fortepianowej do filmu, w ramach festiwalu Transatlantyk. Zajmuje się zarówno muzyką poważną, jak i rozrywkową.
Julia Stolpe
Wokalistka. Ukończyła studia na kierunku edukacja artystyczna z pedagogiką opiekuńczo – wychowawczą oraz Policealne Studium Piosenkarskie im. Czesława Niemena w Poznaniu na kierunku aktor, piosenkarz scen muzycznych.
Laureatka ogólnopolskich festiwali, i przeglądów piosenki. Przez rok współpracowała z zespołem Luzem, grającym progressive rock. Wokalistka sięgałała także, po nowe energetyczno- housowe brzmienia. Od września 2006 roku związana z chrześcijańskim zespołem rockowym Pinokio Brothers.
Cooperate Orchestra
CoOperate Orchestra to młody zespół założony, tworzony i prowadzony przez studentów Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu. Inicjatorem powstania orkiestry był jej dyrygent, Adam Domurat. Skład i liczebność orkiestry zmienia się w zależności od wymagań repertuaru: od kameralnych składów („Das Lied von der Erde” Gustawa Mahlera w wersji Arnolda Schoenberga; koncerty Bacha,Vivaldiego, czy Haendla), aż po wielkie składy symfoniczne oraz chóry (koncerty z muzyką filmową). Podobnie do wielkości składu, bardzo szeroka jest również rozpiętość repertuarowa CO-OPERATE Orchestra – od muzyki baroku, poprzez klasycyzm, romantyzm, aż po prawykonania muzyki najnowszej.
Niezwykle cenną dla orkiestry jest współpraca z fundacją Sanctuary for kids, której owocem jest seria koncertów z muzyką filmową, podczas których usłyszeć można było m.in. suity z filmów „Gwiezdne wojny”, „Harry Potter”, „Opowieści z Narni” i inne. Koncerty te gromadziły ogromną publiczność, której pomieścić nie mogła Aula Nova Akademii Muzycznej w Poznaniu. Dochód ze zbiórki prowadzonej po koncertach przeznaczony był na pomoc dzieciom z najbiedniejszych rejonów świata.
Zespół Zebrani w Dnia Połowie
Zespół DA+ – dzieła od roku przy Duszpasterstwie Akademickim Plus. Wspaniała grupa młodych ludzi, których połączyło wspólne wielbienie Pana Boga swoim śpiewem i grą. Zespół co niedziele upiększa Akademickie Msze Święte w kościele klasztornym przy Garbary. W swoim dorobku artystycznym ma również melorecytacje i koncerty kolęd.
Zespołowi przewodniczy Wojtek Klupś – student biotechnologii UAM były członek „Poznańskich Słowików” Stefana Stuligrosza i aktualny członek Poznańskiego Chóru Kameralnego.
Kaznodzieje
I niedziela – 17 luty – Jest jeden Bóg – o. dr Franciszek Chodkowski OFM, dogmatyk, wykładowca WSD
II niedziela – 24 luty – Bóg jest sędzią, który za dobro wynagradza, a za zło karze – o. Leonard Bielecki OFM, duszpasterz akademicki DA PLUS
III niedziela – 3 marca – Są trzy Osoby Boskie – o. prof. UAM dr hab. Adam Sikora OFM, biblista, Kierownik Zakładu Egzegezy Starego i Nowego Testamentu
IV niedziela – 10 marca – Syn Boży stał się człowiekiem i umarł na krzyżu dla naszego zbawienia – ks. bp Grzegorz Balcerek, Wikariusz Generalny
V niedziela – 17 marca – Dusza ludzka jest nieśmiertelna – o. dr Filemon Janka OFM, filozof, Prowincjał Prowincji św. Franciszka z Asyżu
VI niedziela – 24 marca – Łaska Boska jest do zbawienia koniecznie potrzebna o. dr Kamil Paczkowski OFM, liturgista, rektor WSD OFM Wronki
Harmonogram
I Niedziela Wielkiego Postu – 17 luty
Kazanie: o. dr Franciszek Chodkowski OFM – Jest jeden Bóg
Aranżacja i wykonanie: Michał Zator (harfa), Anna Braszak (flet), Anna Rozińska (flet), Mateusz Ratajczak (djembe).
Śpiew: Zebrani w dnia połowie.
II Niedziela Wielkiego Postu – 24 luty
Kazanie: o. Leonard Bielecki OFM – Bóg jest sędzią, który za dobro wynagradza, a za zło karze
Aranżacja i wykonanie: Adam Fulara (gitara), Ewa Owczarek (bas), Szymon Jeziorny (gitara)
Śpiew: Julia Stolpe
III Niedziela Wielkiego Postu – 3 marca
Kazanie: o. prof. UAM dr hab. Adam Sikora OFM – Są trzy Osoby Boskie
Aranżacja i wykonanie: Modern Sextet w składzie: Natalia Chudzicka (flet), Dagmara Winnowicz (obój), Agnieszka Siemiankowska (fagot), Kuba Majda (klarnet), Mateusz Cendlak (waltornia), Piotr Białas (fortepian), Marcin Chenczke (kontrabas)
Śpiew: Anna Alexandrowicz, Monika Buczkowska, Antonina Kiepuszewska, Aleksandra Szerocka, Łukasz Kocur, Marek Kraśkiewicz, Adam Kutny, Mikołaj Stępczak.
IV Niedziela Wielkiego Postu – 10 marca
Kazanie: ks. bp Grzegorz Balcerek – Syn Boży stał się człowiekiem i umarł na krzyżu dla naszego zbawienia
Aranżacja i wykonanie: Radosław Mateja
Śpiew: Tomasz Łozowicki
V Niedziela Wielkiego Postu – 17 marca
Kazanie: o. dr Filemon Janka OFM – Dusza ludzka jest nieśmiertelna
Aranżacja i wykonanie: Jan Kiernicki (lutnia), Karolina Kaiser (fidel, lira korbowa), Robert Rekiel (perkusja), Antonina Weber – viola da gamba,
Śpiew: Zespół LIQUESCENTES
VI Niedziela Wielkiego Postu – 24 marca
Kazanie: o. dr Kamil Paczkowski OFM – Łaska Boska jest do zbawienia koniecznie potrzebna
Aranżacja: Radosław Mateja
Wykonanie: Cooperate Orchestra
Śpiew: Chór Kameralny UAM
Patronat honorowy
Ks. arcybiskup Stanisław Gądecki, Metropolita Poznański.
O. dr Filemon T. Janka OFM, minister Prowincjalny Prowincji św. Franciszka z Asyżu.
Prezydent Miasta Poznania Ryszard Grobelny
